Historia pojawienia się transportu kolejowego w Polsce sięga XIX wieku. 11 listopada 1918 roku państwo polskie ogłosiło niepodległość i otrzymało prawo prowadzenia własnej kolei.
Jednak podczas II wojny światowej w 1945 roku granice Polski przesunęły się na zachód, gdy Niemcy przejęły kontrolę nad częścią polskich kolei. Na temat tej fascynującej historii możesz czytać dalej na stronie kraków-future.
Dworzec kolejowy Kraków Główny
Najważniejszy krakowski dworzec – Kraków Główny jest uważany za jeden z najistotniejszych w południowej Polsce, obsługuje połączenia lokalne i dalekobieżne krajowe, jak i międzynarodowe. Według klasyfikacji dworców kolejowych w Polsce Kraków Główny należy do najwyższej kategorii – A.
Sterowanie ruchem pociągów na stacji odbywa się za pośrednictwem nastawni dysponującej KG. Co ciekawe, na stację przyjeżdżają tylko pociągi pasażerskie, a pociągi towarowe omijają centrum miasta na niewielkiej obwodnicy przez stację Kraków-Olsza.
Od 14 lutego 2014 roku główna hala dworca znajduje się bezpośrednio pod peronami kolejowymi i otwiera się na tunel Krakowskiego Szybkiego Tramwaju i należy do Krakowskiego Centrum Komunikacyjnego.
Budynek starego dworca, położony na południe od peronów, należy do znanego szlaku turystycznego – Krakowskiego Szlaku Techniki. Dworzec Główny w Krakowie jest zabytkiem architektury województwa małopolskiego i podlega ochronie.
W 2018 roku krakowski dworzec obsługiwał dziennie ponad 41 tysięcy pasażerów i zajmował 6. miejsce w Polsce. Dworzec Główny w Krakowie posiada połączenia pasażerskie ze wszystkimi województwami Polski, a także z wieloma trasami podmiejskimi.
Dzieje powstania i rozwoju kolei krakowskiej
Pomysł na budowę kolei w Krakowie powstał na początku XIX wieku w wyniku decyzji rady Wolnego Miasta Krakowa, w okresie, gdy Kraków był wolnym miastem-państwem. Początkowo planowano budowę stacji kolejowej w jednej z dzielnic Krakowa – w pobliżu wsi Łobzów lub na obrzeżach miasta.
Mimo to lokalne władze podjęły wspólną decyzję o budowie dworca kolejowego w krakowskiej dzielnicy Wesoła. W tym celu zakupiono działkę wartą 200 tysięcy złotych, a w 1844 roku na tym samym miejscu wybudowano małą stację.
Jednak już 12 października tego samego roku przystąpiono do realizacji pomysłu nowego dworca dla Kolei Krakowsko-Górnośląskiej. 13 października 1847 roku nastąpiło oficjalne otwarcie dworca kolejowego i linii kolejowej łączącej Kraków z Mysłowicami.
Budynek nowego dworca wzniesiono w połowie XIX wieku w charakterystycznym dla kolei pruskiej stylu neorenesansowym. Dawny dworzec krakowski powstał według projektu wrocławskiego architekta Petera Rosenbauma.
Pod każdym z trzech łuków stacji przebiegały tory kolejowe, co umożliwiało wjazd pociągów do zadaszonej hali z peronami. Hala peronowa nakryta była szklanym dachem wspartym na słupach kolejowych.
W XIX wieku kolej była 2-krotnie przebudowywana – w latach 1869-1871 i 1892-1894. Ostatnią przebudowę stacji przeprowadzono w 1920 roku. Wtedy to Dworcowi Głównemu Krakowa nadano ostatecznie styl eklektyczny, który zachował się do dziś.
W związku z przedłużeniem linii kolejowej w kierunku wschodnim i rozbudową węzła kolejowego w 1856 roku, w latach 1869-1871 budynek dworca został prawie 2-krotnie powiększony. Z czasem nastąpiła modernizacja infrastruktury kolejowej. W szczególności w 1930 roku gruntownie przebudowano tory kolejowe i zwiększono liczbę peronów.
Na początku XXI wieku przeprowadzono jeszcze kilka przebudów i zakończono budowę podziemnej hali.
