Jeśli interesujesz się sztuką w ogóle, a już sztuką współczesną w szczególności, to nowa siedziba Cricoteki (Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora CRICOTEKA) w Krakowie jest miejscem, które po prostu powinieneś odwiedzić – podaje krakow-future.eu.
Pierwszą atrakcją jest sam budynek, który jest jednocześnie przykładem nowoczesnej architektury. Znajdziesz tu wiele do zobaczenia, nawet nie wchodząc do środka.
Czym jest Cricoteka?
Cricoteka została założona jeszcze w 1980 roku przez Tadeusza Kantora jako żywe archiwum teatru Cricot 2. Bardzo szybko stała się znaną instytucją w świecie sztuki. Jej pierwszą lokalizacją był budynek przy ulicy Kanoniczej 5. Znawcy sztuki T. Kantora długo czekali na wybudowanie nowej siedziby muzeum. Doszło do tego w 2014 roku.
Nowy budynek Cricoteki
Nowy budynek Cricoteki znajduje się w dzielnicy Podgórze, przy ulicy Nadwiślańskiej. Jest to teren, który należał do dawnej lokalnej elektrowni. Teraz na miejscu starej zabudowy powstał nowy obiekt, który od razu zmienił wygląd tej części Krakowa. Aby dostać się do Cricoteki, nie trzeba oddalać się od centrum miasta, wystarczy przeprawić się przez Wisłę. Dogodnie jest to zrobić z dzielnicy Kazimierz wzdłuż kładki dla pieszych Ojca Bernatka, która jest kolejnym architektonicznym must-see w Krakowie. Cricoteka będzie widoczna od razu z mostu, ponieważ znajduje się nad brzegiem rzeki.
Projekt budynku został wybrany w międzynarodowym konkursie architektonicznym w 2009 roku. Zwycięzcę jury wyłoniło jednogłośnie. Projekt był dziełem dwóch krakowskich biur architektonicznych Wizja i nsMoonStudio. Zdaniem jury koncepcja w pełni odpowiadała duchowi i skali postindustrialnej dzielnicy Krakowa.
Grupa architektów zaproponowała odważną wizję – postawienia nowego budynku na starym. Duży budynek o nieregularnych kształtach jest zawieszony na wysokości prawie 15 metrów i wsparty tylko na dwóch filarach. Wydaje się, że wisi nad starymi budynkami elektrowni. Górna część nowego budynku przypomina most rozciągający się nad starym terenem. Ma lustrzaną powłokę na spodzie, więc jeśli staniesz pod nią w pobliżu starych budynków i spojrzysz w górę, możesz zobaczyć własne odbicie. Ściany budynku ze stali kortenowskiej jednocześnie budzą skojarzenia z postindustrialnym charakterem miejsca i nadają projektowi abstrakcyjnego i nowoczesnego wyrazu. Bryła budynku nie wpisuje się w otaczającą przestrzeń i tworzy zauważalny akcent w otoczeniu.
Cricoteka to przestrzeń wielofunkcyjna. W budynku dawnej elektrowni mieszczą się biura muzeum, archiwum i sala teatralna. W nowym budynku znajduje się przestrzeń wystawiennicza oraz edukacyjna. Na najwyższym piętrze zlokalizowano kawiarnię, z której można podziwiać piękny widok na Kraków. Budynki muzeum są połączone podziemną halą.
Działalność muzeum
Nowa siedziba Cricoteki ma działać w dwóch głównych kierunkach.
Jest to prezentacja twórczości T. Kantora i jego wpływu na sztukę oraz teatr współczesny. Zadania te są realizowane poprzez kolejne odsłony wystawy stałej oraz program wystaw czasowych. Wraz z ekspozycją stałą zwiedzający mają możliwość obejrzenia materiałów informacyjnych i ilustracyjnych związanych z twórczością T. Kantora. Prezentowane informacje pochodzą ze zdigitalizowanych zbiorów archiwum Cricoteki.
Cricoteka funkcjonuje przez cały czas. Obecnie są tu wystawy stałe, organizowane są wystawy czasowe, odbywają się sympozja, spektakle, kursy mistrzowskie i spotkania, w teatrze odbywają się występy gościnne i spektakle własnej produkcji, w sali kinowej prezentowane są filmy dokumentalne i nagrania spektakli. Wydawane są również publikacje dotyczące twórczości T. Kantora.
Stała ekspozycja muzeum nosi nazwę „Tadeusz Kantor. Widma”, przedstawia przedmioty i kostiumy z przedstawień T. Kantora, które wcześniej nie były wystawiane na stałe. Wystawa odzwierciedla główną ideę obecną w twórczości wizjonera teatru – pamięć o trudnej przeszłości w wymiarze historycznym i osobistym.
Głównym celem Cricoteki jest przechowywanie i przetwarzanie unikatowej kolekcji eksponatów muzealnych i archiwaliów. Wyjątkowość kolekcji polega na jej specyfice: zawiera różnorodne artefakty oraz materiały archiwalne i biblioteczne związane z życiem i twórczością T. Kantora. W zbiorach Cricoteki znajdują się obiekty, kostiumy i rekwizyty ze spektakli teatralnych Cricot 2 oraz indywidualne rzeźby artysty związane z pracą teatralną, rysunki i szkice, obrazy, rękopisy autorskie, listy, zdjęcia, materiały audiowizualne, dźwiękowe, dokumenty, kopie, materiały biblioteczne, recenzje, pamiątki, elementy prawdziwego wystroju wnętrz.
Zainicjowana przez artystę kolekcja zawiera materiały archiwalne i biblioteczne związane ze źródłami jego twórczości i towarzyszącym im kontekstem kulturowym. W zbiorach muzeum znajdują się także prace artystów czerpiących inspiracje z pomysłów twórczych T. Kantora.
Kolekcja jest stale uzupełniana o nowe eksponaty, aktualizowane dzięki współczesnym przejawom kultury, przede wszystkim z zakresu sztuk performatywnych i wizualnych.
W Cricotece odbywają się też koncerty, spektakle teatralne, pokazy filmowe, imprezy rozrywkowe dla dzieci i dorosłych. Podstawą dla nich są idee T. Kantora oraz działania współczesnych artystów sztuk wizualnych, teatru, tańca i muzyki.
W tym duchu są realizowane wydarzenia performatywne, program taneczny „American Roller Coaster. Kolekcjonerzy wrażeń”, spektakl „Kantor”, koncerty muzyki współczesnej „Polifonia”.
Odrębnie działania Cricoteki skupiają się na cyklicznych wydarzeniach edukacyjnych. Odbywają się wycieczki, wykłady, zajęcia dla grup szkolnych, warsztaty kreatywne dla dorosłych oraz liczne warsztaty dla dzieci i rodzin, wśród których najpopularniejszymi są: „Machina Sztuki w ruchu” i „Kalejdoskop sztuki”.
Cricoteka ma jeszcze jeden dział – Galerię-Pracownię Tadeusza Kantora. Mieści się w kamienicy przy ulicy Siennej 7/5, w której niegdyś mieszkał artysta. Tak więc, jeśli jesteś zainteresowany przyjrzeniem się twórczej przestrzeni T. Kantora, to zdecydowanie powinieneś odwiedzić to miejsce.
Jak dojechać do Cricoteki?
Cricoteka znajduje się na ulicy Nadwiślańskiej 2/4 w dzielnicy Podgórze. Jest otwarta dla zwiedzających od czwartku do niedzieli w godzinach od 11:00 do 19:00.
Wstęp na wystawę stałą „Tadeusz Kantor. Widma” jest bezpłatny i nie wymaga biletów. Bilety na spektakle czasowe kosztują 15-20 zł. Bilety można nabyć wyłącznie w kasie Cricoteki. Bilety na kreatywne warsztaty i wydarzenia można kupić na stronie internetowej muzeum.
Galeria-Pracownia Tadeusza Kantora mieści się przy ulicy Siennej 7/5, po drugiej stronie Wisły, na Starym Mieście. Jest otwarta dla zwiedzających od poniedziałku do środy w godzinach od 11.00 do 18.00. Wstęp jest wolny.
Planując wizytę w muzeum warto doprecyzować godziny otwarcia na stronie internetowej muzeum, ponieważ mogą one ulegać zmianie w dni świąteczne.
Na stronie znajdują się również aktualne informacje o wystawach czasowych oraz wydarzeniach i warsztatach.
Cricoteka w Krakowie będzie zatem interesującym miejscem zarówno dla koneserów nowoczesnej architektury, jak i dla tych, którzy są amatorami szeroko rozumianej sztuki. Dzięki różnorodnym akcjom organizowanym w muzeum – wystawom, spektaklom teatralnym, pokazom filmowym, warsztatom – każdy znajdzie coś dla siebie, nawet jeśli świat sztuki współczesnej leży poza kręgiem jego zainteresowań. Po zapoznaniu się z harmonogramem wydarzeń na stronie internetowej można zaplanować i spędzić w muzeum cały dzień.
